Serap Nedir, Nasıl Oluşur?
zellikle filmlerde çok işlenir serap konusu... Çölde 500 sıcaklıkta, birden ileride bir palmiye ağaçları ile kaplı, ortasında bir su kaynağı olan vaha görünür belli belirsiz...
Gerçekte serap öyle bir vaha biçiminde görülmez hiç bir zaman. Belki bir su birikintisi gibi görünebilir veya bir ağacın yansıması... Ama bu konuda şunu da belirtmekte fayda var: Çok fazla açlık ve susuzluk çeken insanların çeşitli sanrılar da görmeleri olasıdır. Bu yalnızca beynin insana oynadığı bir oyun, serap falan değil fiziksel olarak. Biz fizikçiler serap deyince bir nesnenin yanlış yerde görülmesini veya yanlış algılanmasını anlarız.
Bir maddenin özellikle çölde ve denizlerde hava çok sıcakken yanlış yerde veya farklı görünmesinin nedeni tamamen göksel nedenlere dayanır. Gün çok sıcak olduğunda yer yüzeyinde ince bir sıcak hava tabakası oluşur çizimde gösterildiği üzere. Bildiğiniz gibi sıcak havanın yoğunluğu soğuk havadan düşüktür. Bu iki hava katmanının birleştiği yer bir mercek görevi görür. İşte bu yoğunluk farkından dolayı ve böylece uzaktaki nesnelerden gelen ışınlar kırılır ve farklı yerlerde hatta ters olarak dahi görünebilirler. Ayrıca bu birleşme noktası uzaktan su gibi de görünür. Örneğin; özellikle sıcak yaz yolculuklarında araba ile giderken bu su görüntüsünü hepiniz yakalamışsınızdır. Yolun ilerisi sanki ıslakmış gibi görünür uzaktan ama yaklaştığınızda orada hiç su olmadığını görürsünüz. İşte bu gördüğünüz de fiziksel bir seraptır yukarıda açıklandığı gibi.
Denizlerde de serap görülür fazla bilinmemesine karşın. Ancak denizde olay tam tersidir. Bu sefer daha yoğun hava katmanı soğuk denize daha yakındır, sıcak katman üstte yer alır. Bu yüzden yansıma karadaki serabın tersine üst tarafta, su yüzeyinin üstünde olur.. Bu yüzden görülen serap havada uçuyormuş, yumulmuş gibi görülebilir...
|